|
خانه>دانشکده علوم زمین> |
دانشکده علوم زمین |
  |
  |
در حال حاضر دانشکده علوم زمین در مقطع کارشناسی ارشد در رشتههای ژئوفیزیک (گرایشهای زلزلهشناسی، ژئوالکتریک، مغناطیسسنجی و گرانیسنجی) و تکتونیک و همچنین در مقطع دکتری در رشتههای زلزلهشناسی و ژئودزی-گرانی دانشجو پذیرش و تربیت میکند. در ادامه لینکهای مرتبط با سرفصلهای رشتههای موجود در بخش علوم زمین آمده است.
برنامه آموزشی کارشناسی ارشد ژئوفیزیک
برنامه آموزشی کارشناسی ارشد تکتونیک
برنامهي آموزشي ژئوفيزيك به گونهاي طراحي شده است كه بتواند دانشجويان را با شاخههاي اصلي ژئوفيزيك آشنا كند. دانشجوياني كه پيشينهي زمينشناسي دارند در فصل تحصيلي اول، يك يا دو درس رياضي و فيزيك برميدارند. دانشجوياني كه پيشينهي غيرزمينشناسي دارند نيز يك درس زمينشناسي عمومي را در ابتداي دوره ميگذرانند. از آنجايي كه مهارتهاي محاسباتي سهمي مهم در كار حرفهاي يك ژئوفيزيكدان دارد، همهي دانشجويان بايد در تكنيكهاي محاسباتي و عددي كارآمد باشند و بايد حداقل يك زبان برنامهنويسي را فرا گيرند. در زير ليست دروس اصلي دورهي كارشناسي ارشد ژئوفيزيك و خلاصهاي از سرفصل آنها آورده شده است. همهی درسها در سه فصل تحصیلی پیدرپی ارائه خواهند شد.
تكتونوفيزيك: در این درس دانشجو با مفاهیم نظريهي تكتونيك ورقي، تنش و كرنش در زمين، كشساني و خمش ليتوسفر، انتقال گرما در زمين، همرفت گرمايي در زمين آشنا خواهد شد.
گراني و ژئومغناطيس: اين يك درس پايه براي ميدانهاي پتانسيل زمين است که در آن نظريهي ميدانهاي پتانسيل، ميدان گراني زمين، ميدان مغناطيس زمين، مغناطيسسنگ، تصحيحات گراني و مغناطيس، تفسير ميدانهاي گراني و مغناطيس و مدلسازی مستقیم و معکوس گرانی-مغناطیس معرفی تدریس میشود.
روشهاي ژئوالكتريك: در این درس مقدماتی دانشجو با روشهاي پيجويي الكتريكي و الكترومغناطيس شامل روشهاي خودپتانسيل، مقاومتسنجي، پلاريزاسون القايي آشنا میشود و همچنین روشهاي الكترومغناطيس بطور مختصر معرفی میشوند.
تحليل سريهاي زماني و طراحي فيلترهاي ديجيتال: در اين درس مباني پردازش سريهاي زماني (سيگنالها و سيستمها، سيستمهاي خطي زمانناوردا، تبديل z، تحليل فوريه، طراحي فيلترهاي ديجيتال) درس داده ميشود..
تئوري انتشار امواج الاستيك: اين درس پيشنياز درسهاي زلزلهشناسي و لرزهشناسي است. در این درس دانشجو با مفاهیم تنش و كرنش الاستيك، معادلهي موج الاستيك، امواج حجمي، تقسیم انرژی در مرز لایهها، نظريهي پرتو، امواج سطحي، كاهندگي امواج، ناهمسانگردي لرزهاي آشنا خواهد شد.
زلزلهشناسي 1: اين يك درس مقدماتي زلزلهشناسي است که در آن لرزهنگاري، فازهاي لرزهاي و ساختار لرزهاي زمين، تفسير لرزهنگاشت، مكانيابي زمينلرزه، مقياسهاي بزرگا، مکانیزم کانونی و توموگرافي لرزهاي تدریس میشود.
زلزلهشناسي 2: سرفصل اين درس شامل چشمهي لرزهاي، مدلسازي شكل موج، تحليل تابع گيرنده، و تكنيكهاي آرايههاي لرزهاي است.
لرزهشناسي: اين يك درس پايه براي روشهاي پيجويي لرزهاي است که در آن روشهای بازتابی و شکست مرزی برداشت لرزهای (آرايههای لرزهای و چشمههاي مصنوعي)، پردازش دادههای لرزهای بازتابی (تصحیح NMO، آنالیز سرعت، تصحیح شیب، مشکل بازتابهای چند گانه و معرفی روشهای مهاجرت) و انکساری مطرح خواهد شد.
لرزهزمينساخت: سرفصل اين درس شامل ارتباط بين لرزهخيزي و تكتونيك، آمار زمينلرزه، گسلش فعال، و لرزهزمينساخت ايران است.
آزمايشگاه ژئوفيزيك: اين يك درس آزمايشگاهي است كه دانشجويان دانش نظري فراگرفته شده در كلاس را در عمل به اجرا در ميآورند. در مرحلهي اول دانشجويان در سر زمين عمليات برداشت داده (مغناطیسسنجی، مقاومتسنجی و لرزه) را انجام ميدهند. سپس در آزمايشگاه دادهها را مورد پردازش قرار داده و در نهايت تفسير ژئوفيزیكي انجام ميدهند. اين درس از سه پروژهي كوچك تشكيل شده است، و در هر پروژه يكي از روشهاي ژئوفيزيكي تمرين ميشود. دانشجويان در حين درس با نرمافزارهاي پردازش دادههاي ژئوفيزيكي، زبان برنامهنویسی Bash و ترسیم ژئوفیزیکی با استفاده از نرم افزار GMT آشنا ميشوند.
سمینار: در این درس دانشجو با حضور در سمینارهای هفتگی و ارایه حداقل سه سخنرانی به مدت 20 دقیقه در طی یک سال بطور عملی با اصول ارایه علمی آشنا میشود. در پایان سال دوم تحصیلی، دانشجو با ارایه یک مقاله علمی بطور عملی با روش نوشتن مقاله علمی آشنا میگردد.
برنامه آموزشی کارشناسی ارشد تکتونیک طوری تنظیم شده است که آموزش و پژوهش در زمینههای گوناگون زمین ساخت مانند زمینشناسی ساختمانی، تکتونیک ژئومرفولوژی، لرزهزمین ساخت و ژئودینامیک را دربرگیرد. واحدهای درسی کمبود، اصلی و اختیاری ارائه شده در دوره کارشناسی ارشد تکتونیک این دانشگاه به گونهای تنظیم شدهاند تا پاسخگوی نیازهای پایه دانشجویان در شناسایی، تحلیل و تفسیر ساختارهای کهن و جوان دستاندرکار فرگشت فلات ایرانزمین باشد. بیشتر درسها در دو بخش نظری و عملی تنظیم شدهاند. همپا با آموزش مبانی و مفاهیم نظری، در بخش عملی به آموزش نرمافزارهای تخصصی، مطالعات آزمایشگاهی و برداشتهای صحرایی پرداخته میشود؛ همهی درسها در سه فصل تحصیلی پیدرپی ارائه خواهند شد. درسهای کمبود در فصل نخست ارایه میشوند.
ریاضیات تکمیلی : هدف از ارایه این درس، آمادهسازی دانشجویان برای درک، محاسبه و بکارگیری رابطههای ریاضی فیزیکی در توضیح فرآیندهای ژئودینامیکی زمین است.
زمینساخت پیشرفته 1 و 2: هدف از این دو درس، افزایش آگاهی و توانایی دانشجویان برای بررسیهای هندسی، جنبشی (کینماتیکی) و دینامیکی دگرریختیها است. هر یک از این درسها در دو بخش نظری و عملی ارائه میشود. زمینساخت پیشرفته به بررسی دگرریختیهای شکننده، از جمله مباحث مربوط به تنش (استرس) و دوایر مور تنش، گسیختگیها، گسلهها و پهنه های برش شکننده و ... میپردازد. در درس زمینساخت پیشرفته 2، دگرریختیهای شکلپذیر، از جمله مباحث واتنش (استرین یا کرنش)، پهنههای برش شکلپذیر ، سازوکار چین خوردگیها و ... بررسی خواهد شد
ژئوتکتونیک 1: این درس به بررسی زمینساخت ورقهای، رئولوژی سنگکره و گوشته، فرآیندها و ساختارهای بزرگ مقیاس همبسته با زمینساخت ورقهای میپردازد. در بخشی از این درس، فرگشت پهنههای ساختاری ایران به گونهای گذرا بررسی خواهد شد
ژئوتکتونیک 2: این درس با رویکردی تحلیلی، فرآیندها و ساختارهای بزرگ مقیاس همبسته با تکتونیک ورقهای را بررسی میکند و به مفاهیم اصلی تکتونوفیزیک (زلزلهشناسی، خمش کشسان لیتوسفر، معادله خمش، انتقال گرما و ...) میپردازد.
سایزموتکتونیک (لرزهزمینساخت): این درس که دارای دو بخش نظری و عملی است، به بررسی سازوکار دگرریختی پوسته زمین و پیوند آن با لرزهخیزی، پیدایش و کارسازی گسلهها، ویژگیهای سطحی و ژرفی گسلههای لرزهزا، ویژگیهای لرزهزمینساختی جایگاههای تکتونیکی (tectonic setting) گوناگون، ایالتهای لرزهزمینساختی و معرفی رژیمهای لرزهزمینساختی منطقهای و جهانی میپردازد.
پتروفابریک: در این درس که در دو بخش نظری و عملی ارائه میشود بحثهای مرتبط با دگرریختیهای شکلپذیر در مقیاس میکروسکوپی، برداشتهای جهتدار از میلونیتها، نشانگرهای (markers) تعیین سوی برش در مقیاسهای مزوسکوپی و میکروسکوپی و .... بررسی خواهند شد.
نئوتکتونیک (نوزمینساخت): این درس در دو بخش نظری و عملی تنظیم شده است. چگونگی بررسی هندسه و سازوکار ساختارهای مرتبط با تکتونیک فعال و دگرریختیهای کواترنری و کاربرد آن در شناسایی رژیمهای تکتونیکی فعال به دانشجویان آموخته میشود. کار با نرمافزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، کاربرد مدلهای ارتفاعی رقومی (DEM) و تصاویر ماهوارهای برای شناسایی ساختارهای زمینشناسی فعال، کار با دادههای جنبشی گسلهها (زمینشناسی و زلزلهشناسی) و نیز آشنایی با رژیمهای نوزمینساختی ایران در بخش عملی دنبال خواهد شد.
سمینار: در این درس دانشجو با حضور در سمینارهای هفتگی و ارایه حداقل سه سخنرانی به مدت 20 دقیقه در طی یک سال بطور عملی با اصول ارایه علمی آشنا میشود. در پایان سال دوم تحصیلی، دانشجو با ارایه یک مقاله علمی بطور عملی با روش نوشتن مقاله علمی آشنا میگردد.
مرفوتکتونیک: واژه بهروز شده این شاخه، تکتونیک – ژئومرفولوژی است که در دو بخش نظری و عملی ارایه میشود. در این درس دانشجویان به شناخت و تحلیل توصیفی و عددی سیماها و پدیدههای زمینریختی همبسته با فرآیندهای زمینساختی جوان میپردازند. افزون بر این، روشهای سن سنجی و كاربردهاي آن در بررسیهای تكتونيك فعال و آب و هوای دیرین معرفی میشود. آشنایی و کار با برخی از نرمافزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، کاربرد مدلهای رقومی ارتفاعی (DEM) و تصاویر ماهوارهای در آمادهسازی نقشههای مورفوتکتونیکی، همچنین، بازدید از سیماها و زمینریختهای همبسته با تکتونیک فعال از مهارتهای آموزشی در بخش عملی است.
زمینشناسی ایزوتوپها: در این درس مباحثی از جمله تاریخچه، اصول و کاربرد سن سنجي ايزوتوپي ناپايدار در علومزمين، سازوکار واپاشی رادیواکتیو (ایزوتوپهای ناپایدار) ، زمین شناسی ایزوتوپهای پایدار، روشهای سن سنجی و كاربردهاي آنها در بررسیهای تكتونيكي، آب و هوای دیرین، سنگ شناسي و اكتشافات هيدروكربن، بحث میشود.
کاربرد ژئودزی در تکتونیک: در این درس دانشجویان با مفاهیم پایه (سامانههای تصویری، ژئویید و ...) و قلمروهای نوین ژئودزی (سامانه موقعیتیابی جهانی، شبکههای ژئودتیک و ...) و کاربرد آنها در بررسیهای نوزمینساختی و ژئودینامیک آشنا میشوند.
هیدرولوژی (آبشناسی): به بحث پیرامون تاثیر آبهای زیرزمینی بر زمینلغزشها و زمینلرزهها، تاثیر ویژگیهای زمینشناختی (پترولوژی، تخلخل، درزهها و شکستگیهای تکتونیکی و غیرتکتونیکی) بر ویژگیهای هیدولوژیکی آبهای زیرسطحی و برعکس میپردازد.